Natuurlijk isoleren
Isolatie is bedoeld voor het behoud van warmte of het weren van kou. Het voorkomt dat warmte verloren gaat. Door isolatie kan de binnentemperatuur op peil worden gehouden. Daarnaast is Isolatie wettelijk verplicht. Isoleren móet dus. Maar waarmee? Om een keuze te kunnen maken is het van belang dat u de basisprincipes van isoleren kent.
Hoe werkt de vochtregulatie van een constructie?
’s Winters wordt een woning binnen warm gestookt en is het buiten koud. Warme lucht neemt meer vocht op dan koude lucht. In een woning wordt gedurende het gehele jaar veel vocht geproduceerd (lichaamsvocht, koken, eten, douchen, wasdrogen etc). Vocht (damp) beweegt zich altijd van een hoge naar een lagere vochtconcentratie. Dat betekent dat vocht van binnen naar buiten wil.
Dat vocht gaat door alle materialen heen. Elke constructie, ook hout, kan vocht opslaan. Met dat vermogen is het mogelijk een bepaald aanbod aan vocht gedurende een bepaalde periode te “bufferen” tot het moment dat het vocht er weer kan uitwasemen. Dat uitwasemen geschiedt naar binnen of naar buiten, afhankelijk van waar op dat moment de vochtconcentratie het laagst is.
Is er echter sprake van teveel vocht gedurende een te lange tijd, dan kan het aangeboden vocht niet meer worden gebufferd. Dan raakt de constructie lokaal verzadigd met vocht.
Er zijn diverse soorten isolatiemateriaal, waaronder minerale- en natuurlijke.
Bij minerale wol gaat het om de bij de meeste mensen bekende glas- en steenwol. Dit zijn niet-organische materialen. O.a. houtvezel wordt gebruikt als natuurlijk isolatiemateriaal.
Niet-organisch isolatiemateriaal als glas- en steenwol neemt geen damp op. Er moet dus naar worden gestreefd om vocht uit dit isolatiemateriaal te weren.
Dat kan worden bereikt door vochtwerend materiaal voor het isolatiemateriaal te plaatsen. Daarvoor wordt folie gebruikt zodat vocht vanuit het huis niet in het isolatiemateriaal kan trekken. Het aanbrengen van folie dient zeer zorgvuldig te gebeuren. Wordt de folie bij montage beschadigd, al is het maar iets, dan dringt alsnog vocht de isolatielaag binnen. Dit kan condens veroorzaken en dus het risico op schade. Groot nadeel van het gebruik van folie in een houten woning is tevens dat het afbreuk doet aan de natuurlijke leefomgeving die hout als bouwmateriaal biedt, door de grote hoeveelheid plastic die wordt gebruikt.
Om optimaal gebruik te maken van de natuurlijke eigenschappen van een houten constructie gaat onze voorkeur daarom niet uit naar niet-organische isolatiematerialen en dus ook niet voor de daarbij noodzakelijke (plastic)folies.
Beter is isolatiemateriaal dat van nature vocht buffert en waarin vocht wordt verspreid door het materiaal heen: bijvoorbeeld houtvezel. Denk eens aan de sapstromen van een boom, waarmee vocht van de wortels naar de bladeren wordt verplaatst!
Isolatiematerialen van houtvezels en van cellulose vezels beschikken over diezelfde eigenschappen. Vocht gaat vanzelf door het materiaal naar de drogere delen in de isolatie. Daardoor kan de damp over een groter oppervlak uitwasemen. In houtachtig isolatiemateriaal kan bovendien, tenzij in extreme situaties, geen watervorming ontstaat. Waar in gangbare materialen zich wel degelijk een teveel aan dampophoping, dus water kan vormen, ontstaat bij houtachtig materiaal slechts een verhoogde houtvochtigheid. Voordeel hiervan is dat zolang er geen water is, er ook geen warmte nodig is om dat water te verdampen om het te kunnen afvoeren. Het verplaatst zich van nature naar die plek waar het eruit kan: naar de koude zijde.
Houtvezel-isolatiemateriaal kan 1,4 liter vocht per m2 bufferen; ondertussen neemt de isolatiewaarde slechts beperkt af. Het materiaal is verkrijgbaar in drukvaste of flexibele houtvezels of in via kranten gewonnen cellulose vezels. Deze worden in plaatvorm of in de vorm van vlokken aangebracht (ingespoten).Door het toepassen van deze organische isolatiemethoden maakt u maximaal gebruik van de natuurlijke eigenschappen van uw houten woning.